Wat betekent accijnsbelasting voor jou als ondernemer?

Accijnsbelasting is een van de meest toegepaste vormen van belasting, ook al merk je het vaak pas aan de kassa. Een pakje sigaretten, een glas wijn of een liter benzine zijn allemaal producten waarop de Nederlandse overheid extra belasting heft. Maar wat houdt accijnsbelasting precies in en hoe werkt het voor jou als ondernemer?

Wat is accijnsbelasting?

Accijnsbelasting is een indirecte belasting die op bepaalde producten wordt geheven. Sommige producten worden gezien als schadelijk voor de samenleving, de volksgezondheid of het milieu. Door deze producten te belasten, wil de overheid het gebruik ervan verminderen en tegelijkertijd extra inkomsten genereren. 

Accijnsbelasting is er dus niet alleen om geld binnen te halen, maar dient ook als beleidsinstrument om gedrag te beïnvloeden. Daarnaast zijn er accijnzen op bepaalde energieproducten, maar deze vallen vaak onder bredere categorieën zoals energie- of milieubelastingen. 

Tegenwoordig maakt accijns in Nederland deel uit van een groter Europees systeem. De regels binnen de Europese Unie zijn grotendeels op elkaar afgestemd om ervoor te zorgen dat de wetten in de lidstaten niet te veel van elkaar verschillen. Elk land kan zijn eigen tarieven vaststellen, maar er gelden minimumnormen om verstoringen van de internationale handel te voorkomen.

Over welke producten betaal je accijnsbelasting?

Niet alle producten komen in aanmerking voor accijns. Zoals hierboven benoemd wordt er voornamelijk accijns geheven op producten die als schadelijk of ongewenst worden beschouwd. In Nederland betaal je accijnsbelasting over drie productcategorieën:

• Alcoholhoudende dranken
• Tabaksproducten
• Brandstof

Alcoholische dranken

Voor alcoholische dranken wordt er accijns geheven op basis van het alcoholpercentage en het volume. Hoe hoger het alcoholgehalte, hoe meer belasting er betaald moet worden. Er gelden verschillende regels voor verschillende soorten alcoholische dranken:

• Bier: accijns wordt berekend per hectoliter, afhankelijk van het stamwortgehalte.
• Wijn: de accijnsbelasting hangt af van het alcoholpercentage en de hoeveelheid.
• Sterke drank: de accijnsbelasting is hier het hoogst, omdat het alcoholgehalte vaak boven de 15% ligt.

Tabaksproducten

De accijns op tabak is de laatste jaren flink gestegen. Dit is een bewust beleid, omdat de overheid roken wil ontmoedigen door tabaksproducten duurder te maken. Er wordt over de volgende producten accijnsbelasting geheven:

• Sigaretten
• Shag en pijptabak
• Sigaren
• Rooktabak en e-sigaretten

Accijnsbelasting wordt meestal berekend als een vaste accijns per 1.000 stuks, aangevuld met een percentage van de kleinhandelsprijs. Hierdoor stijgt de prijs mee met inflatie en marktprijzen.

Brandstof

Een groot deel van de prijs aan de pomp bestaat uit accijnsbelasting. Het accijnsbedrag wordt per liter vastgesteld en vaak jaarlijks aangepast. Accijns op brandstoffen is een belangrijke bron van inkomsten voor de overheid en stimuleert consumenten om over te stappen op schonere alternatieven. Deze belasting geldt voor:

• Benzine
• Diesel
• LPG

Hoe werkt accijnsbelasting voor ondernemers?

Voor consumenten is accijns meestal ‘onzichtbaar’, omdat deze in de prijs is inbegrepen. Voor bedrijven ligt dat anders.

Accijns wordt niet bij de winkelier, maar bij de producent of importeur geheven. Dat betekent dat de belasting al eerder in de keten wordt betaald, vaak voordat de producten in de winkel terechtkomen.

Als ondernemer kun je ook direct te maken krijgen met accijnsbelasting, bijvoorbeeld wanneer je:

• Alcohol of tabak produceert of importeert
• Accijnsgoederen opslaat of vervoert onder een vrijstellingsregeling
• Brandstoffen invoert uit het buitenland

In dergelijke gevallen is het bedrijf zelf verantwoordelijk voor de aangifte en afdracht van accijnsbelasting aan de Belastingdienst.

Wat is accijns-vrijstelling?

Het is mogelijk om in bepaalde gevallen een vergunning Vrijstelling Accijns aan te vragen. Deze bedrijfsvergunning maakt het mogelijk om accijnsgoederen op te slaan, te vervoeren of te verwerken zonder dat er direct belasting hoeft te worden betaald. Accijns wordt in deze gevallen pas geheven wanneer de goederen voor consumptie worden vrijgegeven, bijvoorbeeld wanneer ze aan een winkel of consument worden verkocht.

Om voor vrijstelling van accijns in aanmerking te komen, vul je het aanvraagformulier in op de website van de Belastingdienst. 

Hoe betaal je accijnsbelasting?

Ondernemers die accijnsplichtige goederen produceren of verhandelen, zijn verplicht om regelmatig aangifte te doen, meestal maandelijks via het ondernemersportaal (Mijn Belastingdienst Zakelijk) van de Belastingdienst.

In deze accijnsaangifte moeten onder andere de volgende gegevens worden vermeld:

• De hoeveelheid goederen (in liters, kilo’s of per stuk).
• Het type producten (bijvoorbeeld bier, benzine of sigaretten).
• De berekende accijnsbedragen.

Na het indienen van de aangifte moet de accijnsbelasting binnen de gestelde termijn worden betaald. Te laat betalen kan leiden tot boetes of naheffingen. De Belastingdienst controleert hier streng op, omdat het vaak om aanzienlijke bedragen gaat.

Accijnsbelasting in de Europese Unie

Binnen de EU bestaat het Excise Movement and Control System (EMCS): een digitaal platform waarmee lidstaten het vervoer van accijnsgoederen volgen.

Een Nederlandse wijnimporteur kan bijvoorbeeld wijn uit Frankrijk inkopen zonder direct belasting te betalen. De accijns is pas verschuldigd zodra de wijn in Nederland wordt vrijgegeven voor verkoop. Het EMCS registreert dit proces en voorkomt fraude en illegale handel.

Accijnsbelasting: een belangrijk onderdeel van je administratie

Accijnsbelasting is meer dan een ingewikkelde regel uit het belastingstelsel: het is een belangrijk middel voor de overheid om gedrag te sturen en inkomsten te genereren. Voor consumenten zit het verborgen in de prijs van alledaagse producten, maar voor jou als ondernemer kan het administratieve verplichtingen met zich meebrengen.

Of je nu een brouwerij runt, een tankstation beheert of tabaksproducten importeert, het is belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de regels rond accijnsbelas ting. Zo voorkom je verrassingen en zorg je dat je bedrijf blijft voldoen aan de belastingwetgeving.